Podobnie jak przemoc fizyczna, przemoc emocjonalna polega na zdobywaniu władzy nad inną osobą – czy to partnerem, czy innym członkiem rodziny. Może zaczynać się od subtelnych rzeczy, takich jak niesprawiedliwa krytyka, po bardziej destrukcyjne nadużycia, na przykład manipulację czy zastraszanie.
„Celem przemocy emocjonalnej jest stworzenie psychologicznej słabości poprzez podważenie pewności siebie i poczucia własnej wartości. Większość sprawców dąży do tego, abyś poczuł się na tyle słaby, gorszy i zachwiany, że zaczniesz kwestionować swoje myśli i oddasz komuś podejmowanie decyzji” – mówi dr Kathy Nickerson, licencjonowany psycholog kliniczny.
Formy przemocy emocjonalnej
Przemoc emocjonalna przybiera rozmaite formy. Najczęściej są to:
- Zastraszanie. Kiedy boisz się coś zrobić z powodu domniemanej reakcji partnera: złości, krzyków, obelg. Być może niekiedy boisz się przebywać nawet w jego towarzystwie.
- Przymus. Musisz coś zrobić z obawy przed nieuzasadnioną złością, obwinianiem cię, upokorzeniem;
- Uciszanie. Nie możesz komuś powiedzieć, jak naprawdę wygląda twój związek, boisz się reakcji innych i partnera;
- Wzbudzanie poczucia winy – notoryczne obwinianie cię za sytuacje, na które druga osoba także ma wpływ;
- Poniżanie, obelgi i wulgaryzmy w twoim kierunku.
Czy jestem ofiarą?
Ofiara przemocy emocjonalnej często na początku nie może się zorientować, że ma z nią do czynienia. Czuje, że jest coś nie tak, jednak kwestionuje swoje odczucia lub zaprzecza im. Próbuje wytłumaczyć przed sobą partnera i pójść na kompromis. Jednak jej próby polubownego rozwiązywania konfliktów zazwyczaj nie przynoszą skutku. Ofiara często czuje się przygnębiona, niespokojna, niekochana i wykazuje nadmierną czujność. Może przestać o siebie dbać i robić rzeczy, które sprawiły jej radość. Myśli tylko o tym, jak uniknąć konfliktu lub zadowolić partnera.
Jak radzić sobie z przemocą emocjonalną?
Pierwszym krokiem w radzeniu sobie z przemocą emocjonalną jest ustalenie granic. Określ jasno zachowania, których nie akceptujesz: krzyki, obelgi, wywieranie nacisku. Jeśli sprawca nie będzie respektował tych granic, rozważ ostateczne odejście.
Podejdź do sprawy na tyle spokojnie, ile umiesz. Uporządkuj najważniejsze kwestie: finansowe, mieszkaniowe, dotyczące dzieci. Przygotuj sobie solidny grunt, który pozwoli ci łatwiej przejść przed ten czas. Zwierz się przyjaciołom i rodzinie, którzy mogą dać ci nieocenione wsparcie. Postaw na pierwszym miejscu swoje bezpieczeństwo oraz bezpieczeństwo dzieci.
Czytaj też:
Dlaczego niektóre pary przyjaźnią się po rozstaniu? Badani wskazali 7 przyczyn