Szałwia na gardło: właściwości lecznicze szałwii

Szałwia jest ziołem uznanym i używanym w wielu różnych daniach na całym świecie. Należy do tej samej rodziny, co oregano, rozmaryn, bazylia i tymianek. Jest również stosowana jako naturalny środek czyszczący oraz środek ochrony roślin. Oprócz postaci świeżej, występuje również w formie suszu lub oleju – i ma wiele pozytywnych właściwości zdrowotnych.

Właściwości szałwii – liść szałwii

Szałwia lekarska to roślina, która ma zielono-srebrzyste liście i piękne fioletowe kwiaty. Kiedyś rosła w przydomowych ogródkach, dziś ponownie zaczyna wracać do łask, bo wygląda pięknie. Jest też bardzo przydatna - to naturalny lek na wiele dolegliwości. Szałwia na ból gardła to nie jedyne jej zastosowanie, bo zioło stosuje się również w łagodzeniu stanów zapalnych skóry oraz wzdęć i innych dolegliwości układu pokarmowego.

Liście szałwii zawierają duże ilości witamin (m.in. witaminę A, B, E), garbników oraz przeciwutleniaczy. Jest też bogaty w kwasy organiczne, głównie kwas rozmarynowy, który posiada właściwości antyseptyczne, odkażające oraz przeciwwirusowe. Zioło to jest bardzo bogate we flawonoidy, dzięki czemu można ją stosować w leczeniu chorób skóry. Liście szałwii mają właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne.

Szałwia lekarska

Szałwia lekarska (salvia officinalis l.) to gatunek, który pochodzi z regionu basenu Morza Śródziemnego i jest szeroko wykorzystywany w działalności leczniczej. Jej nazwa pochodzi od łacińskiego słowa salvus, które oznacza zdrowie. Zaliczany do rodziny jasnawatów, dziś jest uprawiany w wielu krajach świata, głównie na Bałkanach.

Właściwości lecznicze szałwii były znane od wieków. Już w starożytnej Grecji uważano, że picie naparu z szałwii może zmniejszyć ślady po ukąszeniach, np. węży. Uważano także, że poprawia pamięć i koncentrację, a nawet... opóźnia procesy starzenia.

W wiekach późniejszych stosowano ją przy infekcjach jako napar, który pomaga pozbyć się wirusów i wspomaga powrót do zdrowia. Wierzono również, że liście szałwii mogą ochronić człowieka przed złymi duchami.

Dziś stosuje się ją głównie w celu leczenia infekcji gardła, choć coraz częściej sięga się po nią również przy dolegliwościach trawiennych.

Szałwia lekarska – zastosowanie w lecznictwie

Właściwości szałwii od dawna są wykorzystywane w medycynie naturalnej. Szałwię lekarską stosuje się do leczenia chorób gardła, chorób dziąseł i przyzębia. Stosuje się ją także do leczenia chorób żołądkowo-jelitowych. Działa łagodząco na układ trawienny, pomaga łagodzić wzdęcia i gazy.

Okłady z szałwii są wykorzystywane do leczenia zapaleń skóry, łagodzenia podrażnień i leczenia zakażeń pęcherzykowych.

Czy szałwia to lebiodka?

Szałwia to nie lebiodka, ale zioło bywa często mylone z origanum vulgare l, czyli lebiodką pospolitą. Lebiodka ma wyrazisty zapach i fizycznie może przypominać szałwię lekarską, ale nie mam jej właściwości. Jeśli zatem zależy nam na tym, by stosować zioło w leczeniu infekcji gardła czy dolegliwości żołądkowych, powinniśmy sięgać po szałwię lekarską, a nie lebiodkę.

Napar z szałwii – jak przygotować, jak stosować?

Szałwię stosuje się najczęściej w formie naparu. W sklepach zielarskich znajdziemy szałwię w liściach, ale dużo bardziej popularna jest szałwia w saszetkach, którą dostaniemy w każdej aptece.

Aby przygotować napar z szałwii, który może zadziałać leczniczo, należy zalać szałwię wrzątkiem i odstawić do zaparzenia. Po około 10 minutach napar jest gotowy. Można go stosować do płukania gardła lub do robienia okładów, ale dopiero wtedy, gdy napar będzie odpowiednio ostudzony – zbyt wysoka temperatura może dodatkowo podrażnić śluzówkę jamy ustnej. Napar szałwi ma dobroczynny

Czy szałwię można pić?

Szałwia to zioło, które można pić. Nie zaleca się jednak podawać szałwii do picia małym dzieciom. U maluchów, które mają infekcję gardła, a znajdują się już w wieku przedszkolnym, można szałwię wykorzystać do płukania gardła.

Osoby dorosłe mogą spokojnie pić szałwię. Działa ona pomocnie na dolegliwości trawienne, pomaga złagodzić wzdęcia i wspomaga procesy oczyszczania organizmu. Zaleca się jednak do zastosowania informacji zamieszczonych na opakowaniu zioła – producent zawsze informuje w jaki sposób parzyć zioło i jak je spożywać.

Pamiętajmy jednak, że picie szałwii nie zastępuje porady lekarskiej i nie należy tego robić zbyt długo na własną rękę. Decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza i w przypadku pogorszenia się stanu zdrowia, należy zawsze udać się do pediatry lub internisty. Szczególnie istotne jest to w przypadku dzieci, u których infekcja może postępować bardzo szybko. Wykorzystanie porad naturalnych może przynieść ulgę w przypadku przeziębienia, ale jeśli maluch cierpi na zapalenie krtani, może okazać się, że należy włączyć inne leczenie. Medycyna naturalna nie powinna zastąpić kontaktu ze specjalistą.

Szałwia jest bogata w związki odżywcze

Niewielka porcja szałwii dostarczy ci dawkę witamin i minerałów. Jedna łyżeczka, czyli ok. 0,7 g zawiera:

• 2 kalorie
• 0,1 g białka
• 0,4 g węglowodanów
• 0,1 g tłuszczu
• 10 procent zalecanego dziennego spożycia witaminy K
• 1,1 procent zalecanego dziennego spożycia żelaza
• 1,1 procent zalecanego dziennego spożycia witaminy B6
• 1 procent zalecanego dziennego spożycia wapnia
• 1 procent zalecanego dziennego spożycia manganu.

Szałwia zapewnia twojemu organizmowi również niewielkie ilości magnezu, cynku, miedzi oraz witamin A, C i E. Ponadto ta aromatyczna przyprawa zawiera kwasy: kawowy, chlorogenowy, rozmarynowy, elagowy i rutynę. Wszystkie te składniki mają bardzo korzystny wpływ na zdrowie.

Szałwia dostarcza przeciwutleniaczy

Przeciwutleniacze to cząsteczki, które pomagają wzmocnić ochronę organizmu poprzez neutralizację potencjalnie szkodliwych wolnych rodników, których obecność wiąże się z występowaniem chorób przewlekłych.

Szałwia zawiera ponad 160 różnych polifenoli, czyli związków chemicznych pochodzenia roślinnego, które działają właśnie jako przeciwutleniacze. Kwas chlorogenowy, kwas kawowy, kwas rozmarynowy, kwas elagowy i rutyna występujące w szałwii pomagają obniżyć ryzyko zachorowania na raka, usprawniają funkcjonowanie mózgu i poprawiają pamięć.

Jedno z badań wykazało, że picie 1 szklanki herbaty szałwiowej dwa razy dziennie znacznie zwiększyło przeciwutleniającą ochronę organizmu. Obniżony został również całkowity poziom cholesterolu, jak i „złego” cholesterolu LDL, a także podwyższył się poziom „dobrego” cholesterolu HDL.

Szałwia poprawia zdrowie jamy ustnej

Szałwia ma działanie przeciwdrobnoustrojowe, które może neutralizować bakterie mające wpływ na powstawanie płytki nazębnej.

W przebiegu jednego z badań wykazano, że płyn do płukania jamy ustnej oparty na szałwii skutecznie zabija bakterie Streptococcus mutans, które są znane z właściwości niszczących zęby i powodujących ubytki. Z kolei na podstawie testów laboratoryjnych wykazano, że olejek eteryczny na bazie szałwii zabija i powstrzymuje rozprzestrzenianie się Candida albicans, grzyba, który może również powodować ubytki.

Zauważono także na podstawie przeglądu badań, że szałwia może leczyć infekcje gardła, ropnie zębów, zakażenia dziąseł i owrzodzenia jamy ustnej. Potrzebne są jednak dalsze badania na ludziach, aby móc opracować konkretne i pewne zlecenia co do stosowania szałwii w tych celach.

Jak działa szałwia na gardło?

Szałwia jest stosowana głównie w łagodzeniu bólu gardła. Zioło ma właściwości przeciwbakteryjne i antyseptyczne, dlatego stosuje się ją do leczenia stanów zapalnych i podrażnienia gardła. Może przynieść ulgę także przy podrażnieniu strun głosowych oraz przy chrypce.

Szaławia na ból gardła jest bardzo skuteczne i może szybko poprawić stan chorego, zwalczyć chrypkę czy podrażnienie. Aby wyleczyć stan zapalny gardła, należy płukać szałwią jamę ustną co kilka godzin. Osoby dorosłe mogą też wypić kubek naparu, by wspomóc działanie lecznicze szałwii.

Czy szałwia pomaga na flegmę?

Szałwię lekarską stosuje się również w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych. Napar może pomóc nie tylko złagodzić ból gardła, ale również pomóc odkrztusić zalegającą w drogach oddechowych wydzielinę. Dzięki temu działa wspomagająco w leczeniu kaszlu towarzyszącego infekcjom.

Napary z szałwii, ze względu na swoje bakteriobójcze i przeciwzapalne działanie, poleca się również osobom borykającym się z zapaleniem zatok. W takiej sytuacji warto wykorzystać zioło również do robienia inhalacji, które udrażniają zatkany nos i wspomagają oczyszczanie dróg oddechowych z zalegającej w nich flegmy.

Czy picie szałwii może szkodzić?

Szałwia może wspomóc leczenie infekcji gardła i dróg oddechowych, ale nie należy stosować jej w nadmiarze. Właściwości przeciwbakteryjne szałwii są silne, zioło to może złagodzić ból gardła i wyleczyć infekcję jamy ustnej. Stosowana w nadmiarze szałwia wysusza śluzówkę w jamie ustnej, dlatego nie należy sięgać po nią częściej niż 3 razy dziennie. Szałwia na ból gardła jednak jest bardzo skuteczna i zwykle szybko poprawia stan chorego. W infekcjach wirusowych ziołowe napary działają bardzo intensywnie, dlatego warto sięgać po nie w pierwszej kolejności, gdy czujemy, że zaczyna nas drapać w gardle.

Szałwia na zapalenia skóry

Właściwości szałwii sprawiają, że zioło to można wykorzystywać również do leczenia stanów zapalnych skóry. Szałwia zawiera flawonoidy, które mają właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, dzięki czemu łagodzą podrażnienia oraz zapalenia skóry. Zioło ma dobroczynny wpływ na skórę trądzikową, walczącą z egzemą czy łuszczycą.

W leczeniu chorób skóry najczęściej stosuje się okłady z szałwii. Aby je przygotować, należy zaparzyć zioło, a następnie odczekać aż napar ostygnie. Później zanurzamy wacik w szałwii i przykładamy go do zmienionej chorobowo skóry. Szałwią można przemywać skórę wiele razy dziennie.

Szałwia łagodzi objawy menopauzy

Szałwia to zioło, które wykorzystuje się także do łagodzenia objawów w okresie menopauzy. Podczas menopauzy kobiece ciało doświadcza naturalnego spadku hormonu estrogenu, który z kolei może wywołać szeroki zakres nieprzyjemnych objawów. Obejmują one uderzenia gorąca, nadmierne pocenie się, suchość pochwy i drażliwość.

Uważa się, że związki szałwii mają właściwości podobne do estrogenów, co pozwala im wiązać się z pewnymi receptorami w mózgu w celu poprawy pamięci i niwelowania uderzeń gorąca oraz nadpotliwości. W przebiegu pewnego ośmiotygodniowego badania codzienne stosowanie suplementu z szałwii znacznie zmniejszyło liczbę i intensywność uderzeń gorąca.

Picie szałwii może także pomóc w łagodzeniu nadmiernej potliwości, która często występuje w okresie menopauzy. Warto sięgać po napar ziołowy i pić go regularnie.

Napar może pomóc obniżyć poziom cukru we krwi

Badania na ludziach i zwierzętach wskazują, że zioło to może korzystnie wpłynąć na poziom cukru we krwi. W jednym z nich zauważono, że ekstrakt z szałwii zmniejszał poziom glukozy we krwi u szczurów z cukrzycą typu 1 poprzez aktywację określonego receptora. Gdy ten receptor jest aktywowany, może pomóc usunąć nadmiar wolnych kwasów tłuszczowych we krwi, co z kolei poprawia wrażliwość na insulinę.

Inne badanie na myszach z cukrzycą typu 2 wykazało, że herbatka z szałwii działa jak metformina, czyli lek przepisywany w celu kontrolowania poziomu cukru we krwi u osób z tą chorobą.

Z kolei w badaniach na ludziach wykazano, że ekstrakt z liści szałwii obniża poziom cukru we krwi i poprawia wrażliwość na insulinę z podobnym efektem jak rozyglitazon, inny lek przeciwcukrzycowy.

Jednak wciąż nie ma wystarczających dowodów, które mogłyby jednoznacznie potwierdzić, że szałwia nadaje się do leczenia cukrzycy. Potrzebne są dalsze badania na ludziach.

Szałwia wpływa na funkcjonowanie mózgu

Przede wszystkim szałwia zawiera wiele związków, które mogą mieć działanie przeciwutleniające, a takie związki wspierają system obronny mózgu. Mogą one również powstrzymywać rozpad chemicznego przekaźnika acetylocholiny (ACH), który korzystnie wpływa na pamięć. Poziomy ACH obniżają się w chorobie Alzheimera.

W przebiegu pewnego badania 39 uczestników z łagodnym lub umiarkowanym stopniem zaawansowania choroby Alzheimera spożywało 60 kropli (2 ml) ekstraktu z szałwii lub placebo dziennie przez cztery miesiące. Osoby zażywające ekstrakt z szałwii radziły sobie lepiej w testach pamięci, efektywniej rozwiązywały problemy i wykazywały lepsze zdolności poznawcze.

Na podstawie badania przeprowadzonego na zdrowych dorosłych osobach wykazano, że szałwia podawana w małych dawkach poprawia pamięć. Wyższe dawki poprawiły również nastrój, zwiększyły czujność, spokój i poziom zadowolenia.

Może obniżyć poziom cholesterolu we krwi

Wysoki poziom „złego” cholesterol LDL jest kluczowym czynnikiem ryzyka chorób serca, dotykającym wiele osób na świecie. Szałwia może pomóc obniżyć ten poziom. Cholesterol LDL, który gromadzi się w tętnicach przyczynia się do uszkodzeń komórek i zawałów.

W przebiegu pewnego badaniaspożywanie herbatki szałwiowej dwa razy dziennie obniżyło poziom cholesterolu LDL i całkowitego, jednocześnie podnosząc „dobry” cholesterol HDL już po dwóch tygodniach. Kilka innych badań na ludziach, w których uczestnicy zażywali wyciąg z szałwii, wykazało podobny efekt.

Wspiera ochronę organizmu przed niektórymi nowotworami

Badania na zwierzętach i testy laboratoryjne pokazują, że szałwia może pomagać w zwalczaniu niektórych rodzajów nowotworów, w tym raka jamy ustnej, jelita grubego, wątroby, szyjki macicy, piersi, skóry i nerek.

Wykazano, że wyciągi z szałwii nie tylko hamują wzrost komórek rakowych, ale także stymulują ich śmierć. Jednak, chociaż efekty badań są obiecujące, potrzebne są badania na ludziach, aby ustalić, czy szałwia rzeczywiście może pomagać w leczeniu raka.

Szałwia w ciąży

Szałwii nie należy stosować w czasie ciąży. Zioło to może mieć działanie poronne, dlatego nie zaleca się sięgania po nie na żadnym etapie ciąży.

Szałwia - zastosowanie po ciąży

Szałwia lekarska to zioło, które stosuje się również jako środek pomagający zahamować laktację. Mamy, które nie chcą już karmić dziecka, mogą pić napar z szałwii, by zmniejszyć ilość mleka wytwarzanego w piersiach.

Okłady z szałwii są pomocne także przy zapaleniach piersi oraz walce z zastojami czy zatorami pokarmu. Mamy karmiące piersią po odciągnięciu mleka lub nakarmieniu dziecka, mogą przykładać szałwię do bolącej piersi. Szałwię lekarską poleca się również jako środek, który pomaga w walce z zakażeniami bakteryjnymi. Może zatem okazać się pomocna przy leczeniu pleśniawek, które niekiedy występują przy karmieniu piersią.

Czytaj też:
Co jeść, gdy boli gardło? Wypróbuj te 4 produkty